Małe elektrownie wodne

Energetyka wodna
Jan Bocian
Tel.+48 608 058 259
email: biuro@niss.org.pl

 

Projekt Rozwoju Mikro i Małej Energetyki Wodnej w Polsce

Polska dysponuje wysokim niewykorzystanym potencjałem produkcji energii eklektycznej w mikro
i małych elektrowniach wodnych: hydrokinetycznych (wody płynącej) oraz wód niskich spadków. Szacuje się że potencjał techniczny wykorzystany jest wyłącznie w 18-20% co oznacza możliwość co najmniej
pięciokrotnego zwiększenia produkcji energii odnawialnej z wykorzystaniem wód. Jeszcze
w latach 50-tych XX wieku w Polsce funkcjonowało około 6,5 tys. siłowni wodnych, a dziś
jest ich zaledwie 750. Na obszarze kraju istnieje około 7,5 tys. obiektów hydrotechnicznych, które nie są wykorzystywane w celach energetycznych.

Równocześnie Polska jest wyjątkowo narażona na zmiany klimatu. Porównywany z regionami Afryki niekorzystny bilans wodny zwiększa ryzyko związane z nasilającymi się zmianami klimatu których skutkiem jest wzrost częstotliwości zjawisk ekstremalnych tj. powodzi i suszy. Susza 2015 roku objęła swoim zasięganiem co najmniej 10% powierzchni kraju (zgodnie z raportem Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach) i przyczyniła do znaczącego obniżenia plonów jak również dotknęła hodowle ryb śródlądowych.

Istniejąca sytuacja wymaga podjęcia pilnych działań w zakresie:

  • uruchomienia potencjału energetycznego wód do produkcji energii ze źródeł odnawialnych przy równoczesnym spełnieniu wymogów Ramowej Dyrektywy Wodnej;
  • obudowy retencji wody, w tym małej retencji w kraju dla poprawy bilansu wodnego
    i przeciwdziałającemu skutkom suszy oraz powodzi;
  • stworzenia podstaw dla trwałego systemu finasowania gospodarki wodnej i spółek wodnych odpowiedzialnych za utrzymanie wód w zlewniach (np. możliwość produkcji energii elektrycznej z wykorzystaniem istniejącego potencjału);
  • budowa zaplecza produkcyjnego polskich firm np.: H. Cegielski – Poznań S.A., ZRE Gdańsk S.A. w zakresie mikro i małych elektrowni wodnych, z planem rozwoju eksportu do krajów rozwijających się np. rynki Afryki, Ameryki Południowej i Azji.

Bariery rozwoju gospodarczego wykorzystania wód:

  • brak Prawa Wodnego zgodnego z Dyrektywami Unii Europejskiej a w szczególności Ramową Dyrektywą Wodną,
  • brak strategii gospodarki wodnej i gospodarczego wykorzystania potencjału energetycznego wód w Polsce,
  • brak procedur i jasnych zasad udostępniania wód do gospodarczego wykorzystania w tym produkcji energii elektrycznej, RZGW w wielu wypadkach blokowały inicjatywy przedsiębiorców w zakresie energetycznego wód,
  • brak modelowych rozwiązań do systemowego wdrożenia – każdy z potencjalnych inwestorów napotyka na takie same bariery administracyjne i konieczność opracowywania tych samych dokumentów, w tym np. uzyskanie dostępu do lokalizacji, pozwolenia wodno-prawne, uzyskanie umowy na przyłączenie do sieci energetycznej, wymagania w zakresie ocen oddziaływania na środowisko,
  • nieuwzględnienie jako beneficjentów środków pomocowych na uruchomienie produkcji energii ze źródeł odnawialnych przez spółki wodne i spółdzielnie energetyczne.

Proponowany Projekt obejmuje zakres działalności:

  • Ministra Energetyki – zwiększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych,
  • Ministra Środowiska – ograniczenie emisji gazów cieplarnianych oraz udostępnienie wód do gospodarczego/energetycznego wykorzystania,
  • Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi – rozwój małej retencji oraz zaopatrzenie terenów rolniczych na wodę do celów rolniczych oraz energię elektryczną
  • Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego – rozwój innowacji oraz budowa gospodarki opartej na wiedzy w zakresie energetyki wodnej i poprawy bilansu wodnego Polski,
  • Ministra Rozwoju – rozwój innowacyjnych technologii dla rozwoju przemysły maszynowego i wytwórczego w sektorach energetyki wodnej i budowy systemu retencji i przeciwdziałania skutkom powodzi i suszy.

Beneficjenci programu:

  • spółki wodne,
  • spółdzielnie energetyczne,
  • lokalne samorządy,
  • inwestorzy prywatni, (spółki celowe i osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą),
  • przedsiębiorstwa przemysłu maszynowego produkujące urządzenia do energetycznego wykorzystania wód,
  • przedsiębiorstwa usługowe z zakresu budownictwa wodnego i utrzymania wód,
  • system gospodarki wodnej – systemowe rozwiązanie pozwalające na trwały model finasowania gospodarki wodnej i utrzymania wód,
  • budżet państwa – wzrost przychodów z sektora gospodarki wodnej oraz rolnictwa.

Możliwości finasowania programu:

  • etap badawczo-rozwojowy: środki NCBiR w zakresie Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój oraz Ministerstwa Nauki
  • etap wdrożeniowy:
    • Regionalne Programy Operacyjne (w zakresie gospodarki niskoemisyjnej i wzrostu produkcji energii ze źródeł odnawialnych)
    • Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska – komplementarne finasowanie do Funduszy Europejskich – pożyczki na zasadach komercyjnych uzupełniające wkład własny do projektów, model narzędzi zwrotnych wspierających rozwój sektora po okresie dotacji Unii Europejskiej,
    • Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko dotacje do dużych projektów w tym projektów łączących infrastrukturę budowli wodnych, obiektów małej retencji z energetycznym wykorzystaniem wód,
    • Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska – pożyczki komplementarne do dużych projektów,
    • PARP – narzędzia wspierające działalność firm MŚP z sektorów objętych projektem,
    • Bank Gospodarstwa Krajowego – wparcie kapitałowe firm sektora produkcji energii ze źródeł odnawialnych, wsparcie kapitałowe firm sektora wytwórczego maszyn i rządzeń dla energetyki wodnej, kredyt technologiczny,
    • Agencja Rozwoju Przemysłu – wsparcie kapitałowe np. poprzez fundusz Venture Capital,
    • Bank Ochrony Środowiska – kredyty preferencyjne,
    • banki komercyjne – kredytowanie komercyjne wykorzystujące dźwignie funduszy europejskich i krajowych,

Autor i koordynator projektu: Jan Bocian

Realizacja projektuw ramach konsorcjum obejmującego partnerów prywatnych, instytucje rządowe i samorządowe oraz partnerów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem spółek wodnych.

Lider konsorcjum – KINETIC ENERGY Sp. z o.o. (startup – spółka celowa powołana do opracowania i realizacji projektu wdrażania innowacyjnych rozwiązań wykorzystania energii kinetycznej wód płynących oraz energii wód niskich spadków. ) Od ponad 2 lat prowadzi prace przygotowawcze i badawczo-rozwojowe.

Partnerzy instytucjonalni:

  • KZGW – określenie możliwości realizacji ogólnopolskiego programu na podstawie wyników badań i zdefiniowania wymogów dla lokalizacji poszczególnych typów rozwiązań technologicznych.
  • RZGW– analiza pilotażowych lokalizacji i po preselekcji instalacja urządzeń w wybranych lokalizacjach, weryfikacja
  • RDOŚ – środowiskowe wymogi formalno-prawne dla innowacyjnych rozwiązań technologicznych,
  • Urząd Regulacji Energetyki – uwarunkowania i wymogi formalno-prawne dla produkcji energii odnawialnej na bazie innowacyjnych rozwiązań technologicznych,
  • Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – uwarunkowania hydrologiczne rozwoju mikro i małych elektrowni wodnych oraz budowy systemu małej retencji wód i przeciwdziałania powodzi,
  • WZMiGW – analiza możliwości lokalizacyjnych na ciekach i budowlach wodnych pozostających w zarządzie WZMiGW,
  • Spółki wodne.

Partnerzy badawczo-rozwojowi:

  • Uniwersytet Łódzki – Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska – analiza wpływu poszczególnych typów rozwiązań technologicznych na status ekologiczny wód, prowadzenie monitoringu biologicznego i ekologicznego w czasie trwania projektu,
  • Instytut Automatyki, Politechnika Łódzka – dobór i założenia projektowe dla najefektywniejszego wykorzystanie energii kinetycznej wód i niskich spadków, integracja i współpraca generatorów energii z siecią, zarządzanie produkcją energii, dobór urządzeń generacyjnych i ich współpraca z siecią, aspekty techniczne projektu;
  • Instytut Geofizyki PAN – uwarunkowania lokalizacyjne innowacyjnych rozwiązań technologicznych, pomiary hydrotechniczne w typ pomiary i ocena potencjału produkcji energii, prędkości wody, hydrodynamika wód, modelowanie potencjału, analiza potencjału i uwarunkowań hydrologicznych lokalizacji hydrokinetycznych i niskich spadków elektrowni wodnych,
  • Narodowy Instytut Studiów Strategicznych – strategia implementacji systemowych rozwiązań oraz wykorzystania rozwoju mikro i małej energetyki wodnej w budowie lokalnego (klastry energetyczne) i krajowego bezpieczeństwa energetycznego oraz wykorzystania niepracujących aktywów tj. istniejącej infrastruktury hydrotechnicznej do produkcji energii ze źródeł odnawialnych dla realizacji polityki klimatycznej Polski.

Partnerzy międzynarodowi – Spółka Kinetic Energy nawiązała współprace z partnerami z Europie dysponującymi doświadczeniem i dobrymi praktykami wykorzystania energetycznego wód zgodnie z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej i Dyrektyw Siedliskowych (obszary Natura 2000).

Partnerzy NGO odpowiedzialni za promocje i odbiór społeczny projektu.

  • Fundacja Zagospodarowywania Doliny Bzury i Rozwoju Lokalnego
  • Towarzystwo Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych

Lokalizacja projektu badawczo-demonstracyjno-wdrożeniowego na odcinku rzeki Warty od zapory czołowej do 500m poniżej drugiego progu podpiętrzającego w.w. zapory w Jeziorsku w obszarze zarządzania RZGW Poznań. – możliwe finasowanie w ramach programu NCBiR Demonstrator i/lub Poddziałania 1.1.1 „Badania przemysłowe i prace rozwojowe realizowane przez przedsiębiorstwa”

Cele projektu:

– określenie potencjału lokalizacyjnego dla innowacyjnych systemów pozyskania energii w systemach mikro i małych elektrowni wodnych na rzekach Polski;

– optymalizacji technologii w warunkach polskich pod kontem optymalizacji produkcji i zmniejszania wpływu na stan ekologiczny wód;

– opracowanie modelu inwestycyjnego pozwalającego wykorzystanie potencjału energetycznego wód w Polsce przy równoczesnym przeciwdziałaniu skutkom powodzi i suszy,

– opracowanie modelowych dokumentów umożlwiających systemowe wdrożenie programu,

– budowa zaplecza badawczo-rozwojowego do rozwoju sektora w Polsce oraz budowa potencjału eksportowego sektora.

 


 

Kontakt:

Jan Bocian
Prezes
Kinetic Energy Sp. z o.o.

ul. Bielawska 5
62-400 Słupca
+48 608 058 259
kinetic.energy.pl@gmail.com

Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis!

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany.


*